poniedziałek, 8 maja 2017

Lolita - Vladimir Nabokov

Autor – Vladimir Nabokov
Tytuł – Lolita
Przekład – Michał Kłobukowski
Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media/Libros
ISBN 83-7311-507-2



Lolita, najgłośniejsza powieść Vladimira Nabokova, jednego z najwybitniejszych pisarzy XX wieku. Powieść jest opisem seksualnej obsesji czterdziestoletniego mężczyzny na punkcie dwunastoletniej dziewczynki. Książka przetłumaczona na kilkadziesiąt języków, wydawana była w atmosferze kontrowersji, a autora pomawiano o pornografię i pedofilię. Obecnie uznawana jest za jedno z arcydzieł literatury światowej. Dwukrotnie sfilmowana: w 1962 roku przez Stanleya Kubricka i w 1997 roku przez Adriana Lyne’a.
Lolito, światłości mego życia, żagwi mych lędźwi. Grzechu mój, moja duszo. Lo-li-to: koniuszek języka robi trzy kroki po podniebieniu, przy trzecim stuka w zęby. Lo-li-to.
Na imię miała Lo, po prostu Lo, z samego rana, i metr czterdzieści siedem w jednej skarpetce. W spodniach była Lolą. W szkole – Dolly. W rubrykach – Dolores. Lecz w moich ramionach zawsze była Lolitą.
Krótko, czego możecie się spodziewać między okładkami książki. Humbert Humbert, Europejczyk osiadły w Stanach Zjednoczonych, dobiega czterdziestki, gdy żeni się z Charlotte Haze, ale to nie ona jest obiektem jego gorącego pożądania i najtkliwszych myśli. Otóż ten mężczyzna, który od lat kocha się w młodziutkich dziewczętach, marzy teraz o dwunastoletniej córeczce żony. Dolores, czyli Lolita, Lo, jak ją nazywa, to sam wdzięk i urok, choć niewątpliwie jest nimfetką. Gdy jej matka ginie śmiercią tragiczną, opiekę nad dziewczynką przejmuje… ojczym. I tak zaczynają razem długą podróż po całych Stanach, jedyną w swoim rodzaju, pełną namiętności i pożądania, a także miłości obojętnej na wszelkie powszechnie przyjęte normy moralne. Powieść jest szczególną spowiedzią głównego bohatera, niewątpliwie niekonwencjonalną i niesłychanie szczerą.

Ona – Lolita. Dziecięca i kobieca zarazem, naiwna i świadoma swojego wdzięku, niewinna i zepsuta. Bardzo szybko orientuje się w erotycznych pragnieniach starszego mężczyzny. Kokietuje go, prowokuje, znajdując wiele satysfakcji w ryzykownej grze erotycznej.

On – Humbert. Jako trzynastolatek zakochany bez pamięci swojej rówieśniczce, później jako dorosły mężczyzna przenosi swoją wcześniejszą fascynację na młode dziewczęta. Między trzydziestosiedmioletnim mężczyzną, a dwunastoletnim podlotkiem wytwarza się  szczególna więź i aura perwersyjnego erotyzmu podsycana wzajemnymi prowokacjami, niby przypadkowymi dotknięciami i korzystanie z sytuacji, jakie stwarza zamieszkiwanie w jednym domu.

Lolita to powieść napisana w formie narracji pierwszoosobowej. Ta książka to prawdziwy tygiel gatunkowy łączący w sobie cechy wielu rodzajów powieści: powieść obyczajowa, romans, powieść drogi, powieść kryminalna, a także intymny dziennik. Jednak cały utwór ma znamiona autobiografii. A poprzez podróże, które odbywają Humbert i Lolita, książka staje się również swoistym przewodnikiem ukazującym krajobraz Stanów Zjednoczonych.

Pierwowzorem Lolity jest rosyjskojęzyczny utwór CzarodziejOpowieść również porusza temat pedofilii i opiera się na podobnym schemacie fabularnym.

Jestem pewna, że ilu czytelników, tyle będzie opinii o tej genialnej [według mnie] powieści. Należałoby w tym miejscu zadać kilka pytań i szczerze na nie odpowiedzieć. Czy ta książka jest odpychająca i wstrętna? Na pewno nie. Czy promuje pedofilię? Nigdy w życiu. Czy może zmienić sposób myślenia? Zdecydowanie tak. Skłania do przemyśleń i nie daje o sobie zapomnieć? Jak najbardziej.

Podsumowując Lolita to arcydzieło literatury światowej z najwyższej półki. Lektura wymagająca i trudna. To nie jedna z tych książek, które bierze się, przerzuca strony i odkłada nie zaszczycając nawet jednym spojrzeniem. Lolita to powieść, którą warto poznać – warto poznawać, bo jest to książka, do której się wraca. Nie pozostaje mi nic innego jak napisać ostatnie dwa słowa – zdecydowanie polecam.

Książka bierze udział w wyzwaniach:

Czytamy powieści obyczajowe, Czytam zekranizowane książki, Czytelnicze igrzyska 2017, Dziecięce poczytania, Kitty’s Reading Challenge – literatura rosyjska, Łów słów, Olimpiada czytelnicza, Pod hasłem, Przeczytam 52 książki w 2017 roku – 63/52, Przeczytam tyle, ile mam wzrostu – 1,8 = 6 cm, W 200 książek dookoła świata – Rosja, Wyzwanie biblioteczne – wariant II, Wyzwanie czytelnicze – osoba, Z półki

3 komentarze:

  1. Czytałam Lolite chyba ze dwadzieścia lat temu. Noe pamiętam już szczegółów ale pamiętam, że zrobiła na mnie duże wrażenie.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak, to jest książka, która robi wrażenie.

      Usuń
  2. Niesamowita powieść, która na zmianę wzbudzała we mnie to podziw to obrzydzenie: podziw dla autora i obrzydzenie dla bohatera.

    OdpowiedzUsuń