Lolita - Vladimir Nabokov

Autor – Vladimir Nabokov

Tytuł – Lolita

Przekład – Michał Kłobukowski

Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media/Libros

ISBN 83-7311-507-2

Lolita, najgłośniejsza powieść Vladimira Nabokova, jednego z najwybitniejszych pisarzy XX wieku. Powieść jest opisem seksualnej obsesji czterdziestoletniego mężczyzny na punkcie dwunastoletniej dziewczynki. Książka przetłumaczona na kilkadziesiąt języków, wydawana była w atmosferze kontrowersji, a autora pomawiano o pornografię i pedofilię. Obecnie uznawana jest za jedno z arcydzieł literatury światowej. Dwukrotnie sfilmowana: w 1962 roku przez Stanleya Kubricka i w 1997 roku przez Adriana Lyne’a.

Lolito, światłości mego życia, żagwi mych lędźwi. Grzechu mój, moja duszo. Lo-li-to: koniuszek języka robi trzy kroki po podniebieniu, przy trzecim stuka w zęby. Lo-li-to.

Na imię miała Lo, po prostu Lo, z samego rana, i metr czterdzieści siedem w jednej skarpetce. W spodniach była Lolą. W szkole – Dolly. W rubrykach – Dolores. Lecz w moich ramionach zawsze była Lolitą.

Krótko, czego możecie się spodziewać między okładkami książki. Humbert Humbert, Europejczyk osiadły w Stanach Zjednoczonych, dobiega czterdziestki, gdy żeni się z Charlotte Haze, ale to nie ona jest obiektem jego gorącego pożądania i najtkliwszych myśli. Otóż ten mężczyzna, który od lat kocha się w młodziutkich dziewczętach, marzy teraz o dwunastoletniej córeczce żony. Dolores, czyli Lolita, Lo, jak ją nazywa, to sam wdzięk i urok, choć niewątpliwie jest nimfetką. Gdy jej matka ginie śmiercią tragiczną, opiekę nad dziewczynką przejmuje… ojczym. I tak zaczynają razem długą podróż po całych Stanach, jedyną w swoim rodzaju, pełną namiętności i pożądania, a także miłości obojętnej na wszelkie powszechnie przyjęte normy moralne. Powieść jest szczególną spowiedzią głównego bohatera, niewątpliwie niekonwencjonalną i niesłychanie szczerą.

Ona – Lolita. Dziecięca i kobieca zarazem, naiwna i świadoma swojego wdzięku, niewinna i zepsuta. Bardzo szybko orientuje się w erotycznych pragnieniach starszego mężczyzny. Kokietuje go, prowokuje, znajdując wiele satysfakcji w ryzykownej grze erotycznej.

On – Humbert. Jako trzynastolatek zakochany bez pamięci w swojej rówieśniczce, później jako dorosły mężczyzna przenosi swoją wcześniejszą fascynację na młode dziewczęta. Między trzydziestosiedmioletnim mężczyzną, a dwunastoletnim podlotkiem wytwarza się  szczególna więź i aura perwersyjnego erotyzmu podsycana wzajemnymi prowokacjami, niby przypadkowymi dotknięciami i korzystanie z sytuacji, jakie stwarza zamieszkiwanie w jednym domu.

Lolita to powieść napisana w formie narracji pierwszoosobowej. Ta książka to prawdziwy tygiel gatunkowy łączący w sobie cechy wielu rodzajów powieści: powieść obyczajowa, romans, powieść drogi, powieść kryminalna, a także intymny dziennik. Jednak cały utwór ma znamiona autobiografii. A poprzez podróże, które odbywają Humbert i Lolita, książka staje się również swoistym przewodnikiem ukazującym krajobraz Stanów Zjednoczonych.

Pierwowzorem Lolity jest rosyjskojęzyczny utwór Czarodziej. Opowieść również porusza temat pedofilii i opiera się na podobnym schemacie fabularnym.

Jestem pewna, że ilu czytelników, tyle będzie opinii o tej genialnej [według mnie] powieści. Należałoby w tym miejscu zadać kilka pytań i szczerze na nie odpowiedzieć. Czy ta książka jest odpychająca i wstrętna? Na pewno nie. Czy promuje pedofilię? Nigdy w życiu. Czy może zmienić sposób myślenia? Zdecydowanie tak. Skłania do przemyśleń i nie daje o sobie zapomnieć? Jak najbardziej.

Podsumowując Lolita to arcydzieło literatury światowej z najwyższej półki. Lektura wymagająca i trudna. To nie jedna z tych książek, które bierze się, przerzuca strony i odkłada nie zaszczycając nawet jednym spojrzeniem. Lolita to powieść, którą warto poznać – warto poznawać, bo jest to książka, do której się wraca. Nie pozostaje mi nic innego jak napisać ostatnie dwa słowa – zdecydowanie polecam.

Książka bierze udział w wyzwaniach:

Czytamy powieści obyczajowe, Czytam zekranizowane książki, Czytelnicze igrzyska 2017, Dziecięce poczytania, Kitty’s Reading Challenge – literatura rosyjska, Łów słów, Olimpiada czytelnicza, Pod hasłem, Przeczytam 52 książki w 2017 roku – 63/52, Przeczytam tyle, ile mam wzrostu – 1,8 = 6 cm, W 200 książek dookoła świata – Rosja, Wyzwanie biblioteczne – wariant II, Wyzwanie czytelnicze – osoba, Z półki