Przedpremierowo - Master - Olgierd Świerzewski

Autor – Olgierd Świerzewski

Tytuł – Master

WarszawskieWydawnictwo Literackie MUZA

ISBN 978-83-287-0309-4

Zero skrupułów, zero empatii, zero moralności.

O debiucie Olgierda Świerzewskiego, Zapachu miasta po burzy, słyszałam wiele pozytywnych opinii. Także krytyka dobrze tę książkę przyjęła. Sam autor wydaje się być interesującym człowiekiem. W wieku ledwie szesnastu lat wygrał konkurs dramaturgiczny „Szukamy polskiego Szekspira”, a sam Tadeusz Różewicz nie mógł się nachwalić literackiej zręczności Świerzewskiego. Jednak ten porzucił pisanie na wiele lat i zajął się prawem oraz ekonomią. Podobno pisarz jest wybornym szachistą, doradzał też arcymistrzom tej dyscypliny -  Anatolijowi Karpowowi i Garri Kasparowowi. Za kilka dni ukaże się jego druga książka, zatytułowana Master. Powieść przedstawia machinacje wielkiego biznesu i jego wpływ na ludzi. Z książki dowiadujemy się, że tytułowy master jest to „tekst końcowego raportu złożonego przez lidera”, a ten, „kto sygnuje swoim nazwiskiem mastera, ten otrzymuje od zarządu pochwały za sukces lub cięgi za porażkę”. Głównym bohaterem powieści jest Aleks Rymer, inteligentny, spostrzegawczy, pewny siebie i bezwzględny finansista, pracujący dla zagranicznego funduszu powierniczego Green Stone.

Nazywam się Aleks Rymer i przyznaję: nienawidzę ludzi. Nie jest to uczucie bardzo gwałtowne, pełne pasji, ale raczej opisałbym je jako wstręt podobny do tego, który towarzyszy nam na widok karalucha (…). Nie odczuwam z powodu moich uczuć wstydu ani tym bardziej wyrzutów sumienia. (…) Bycie dobrym, dobro jako kategoria moralna, zawsze wydawało mi się banalne, jak happy end w scenariuszu filmowym.

Paskudny typ, naprawdę. Rymer przypomina połączenie Gordona Gekko z Wall Street Olivera Stone’a z Patrickiem Batemanem z American psycho Breta Eastona Ellisa. I pierwsze wrażenie nie wydaje mi się tu przesadzone. Aleks jest człowiekiem prawie pozbawionym ludzkich cech, którego główny cel stanowi zarobienie jak największej sumy pieniędzy dla firmy w jak najkrótszym czasie. Droga do osiągnięcia celu może prowadzić po trupach, wszelkie ofiary wliczy się w koszty. W świecie Rymera liczą się tylko pieniądze i władza, którą dają. Każdego można kupić, każdemu można odebrać godność, wszystko można zdobyć i załatwić, pytanie tylko: jak i za ile?

Rymer był zbyt ambitny i radził sobie na tyle dobrze, że stał się niebezpiecznym graczem dla swoich przełożonych w Stanach Zjednoczonych. Dlatego też zostaje wysłany do filii Green Stone w Warszawie, a jego przyjazd wywołuje trzęsienie ziemi w polskiej siedzibie firmy. Powrót do Warszawy po latach przebywania w Londynie i Nowym Jorku powoduje przypływ wspomnień, w których pojawia się jedyna postać mająca władzę nad Rymerem – Ona.

Zrozumiałem, że powrót do tego miasta w połowie mego życia, nie jest dziełem przypadku. Potrzebowałem tego, bardziej nawet niż mogłem to sobie uświadomić. Uciekałem przed Nią, uciekałem przed zadawaniem sobie pytań, czy idę tą drogą, którą pragnę kroczyć. Ale jak długo mogłem uciekać przed swoją historią…  

Świerzewski stworzył powieść wciągającą, autor pisze sprawnie, potrafi zainteresować czytelnika, mnożąc intrygi, ale… No właśnie. Kilka „ale” się znajdzie.  Po pierwsze, przyczepię się do języka. Nie jest on trudny, dlatego książkę czyta się szybko, lecz czasami sprawia wrażenie, jakby nie pasował do postaci, niektóre kwestie brzmią trochę sztucznie. Ale być może cyzeluję. Mocniejszy zarzut dotyczy tego, jak Rymer załatwia swoje interesy. Wygląda to tak, jakby wykorzystywał podstawowe chwyty z podręcznika dla akwizytorów, dokładał kilka nieetycznych i niemoralnych zagrywek, osiągając w ten sposób zamierzony cel. Wydaje mi się to całkowicie nieprzekonujące, że ludzie biznesu dają się tak łatwo wodzić za nos, łapią się na tak tanie chwyty. Jednakże Świerzewski zdaje się znać świat wielkich pieniędzy i pewnie lepiej się rozeznaje w niuansach psychologicznych gierek. No i jeszcze ten Rymer, który jest odpychający, a jednocześnie fascynuje wszystkich bohaterów książki. Według mnie pasuje do niego zdanie, które wypowiedział Napoleon do swojego ministra spraw zagranicznych, Talleyranda: „Jest pan gównem w jedwabnych pończochach”. Tak postrzegam właśnie Aleksa Rymera. Przy okazji ta postać jest dla mnie zbudowana trochę niekonsekwentnie, choć może chodziło autorowi o ukazanie jej wielowymiarowości. No cóż, nie do końca mnie przekonał.

Podsumowując, Master jest bardzo ciekawą, rozbudowaną, wielowątkową powieścią, która potrafi trzymać w napięciu niczym dobry thriller. Dobrze zarysowana fabuła także działa na plus. Książkę Świerzewskiego mogę z czystym sumieniem polecić wszystkim, lubiącym czuć dreszczyk emocji podczas lektury. A kto polubi głównego bohatera, powinien sobie zrobić test psychologiczny i sprawdzić, jak się ma u niego empatia. Świat władzy, pieniędzy i brudnego biznesu czeka.

Nasze poczucie unikalności sprawia, że nie godzimy się na mierność, że szukamy czegoś wyjątkowego, ponieważ sami jesteśmy wyjątkowi, niepowtarzalni i zasługujemy na to, co najlepsze. Zawsze powtarzam to moim pracownikom: Jesteście wyjątkowi, bo pracujecie w wyjątkowej firmie i dla wyjątkowego szefa. Nie toleruję miernoty i bylejakości. Jesteśmy lepsi, bo czujemy się lepsi i dlatego zawsze wygrywamy, choćby nasi wrogowie nas nienawidzili, na koniec proszą nas o jałmużnę i naszą przyjaźń. Dlaczego? Bo jesteśmy zwycięzcami.

Dziękuję

Książka bierze udział w wyzwaniach:

52/2016 – 78/52, Celuj w zdanie, Czytam opasłe tomiska – 528 = 2136 stron, Historia z trupem, Kiedyś przeczytam 2016, Motyw zdrady w literaturze, Polacy nie gęsi, Przeczytam 100 książek w 2016 roku – 78/100, Przeczytam tyle, ile mam wzrostu – 3 = 16 cm, Reading Challenge 2016, Rosyjsko mi!, W 200 książek dookoła świata - Polska

Przypominam o trwającym konkursie – zadaj pytanie i wygraj książkę!