Jacques Chessex
Żyda dla przykładu
Un Juif pour l'exemple
Przeł. Dominika Hus, Iwona Prusicka
Wydawnictwo Austeria
ISBN 978-83-7866-442-0
Wydaje mi się czasem, że o fanatyzmach XX wieku napisano już tak wiele, więc czy jest możliwe, by odkryć jakąś nową nieznaną kartę? Każda kolejna opowieść uświadamia mi jednak, że tak, bo każda dotyka osobnej historii. A choć elementy składowe wyglądają podobnie, bo jak miałoby być inaczej, skoro droga nienawiści wytyczana jest przez tożsame umysły, za podbudowę wykorzystując strach, poczucie niesprawiedliwości i obietnicę siły. Wydana w tym roku po polsku książka Jacquesa Chessexa stała się dowodem na potwierdzenie tej myśli.
Żyda dla przykładu opowiada o historii brutalnego morderstwa żydowskiego hodowcy bydła z Berna, którego dokonali szwajcarscy przedstawiciele idei nazistowskiej w kwietniu 1942 roku. Szwajcaria, choć oficjalnie neutralna, nie była państwem wolnym od antysemickich nastrojów, które były obecne w całej Europie. Wystarczyło kilku nadgorliwych, chcących się przypodobać, którzy szukali sposobności, by pognębić, szykanować i alienować. Wystarczył pomysł tych, którzy byli od mówienia i pokazywania się, by inni chwycili pałki, uderzyli i pociągnęli za spust. Historia Arthura Blocha odbiła się szerokim echem w Szwajcarii, nie tylko w społeczności żydowskiej. A choć sprawcy odpowiedzieli za zbrodnię, za nieludzkie potraktowanie człowieka, którego po śmierci rozczłonkowali jak świnię, to przekaz był przecież jasny – tu też nie jest bezpiecznie, oni mieli społeczne przyzwolenie. Jak u Mihaila Sebastiana: “dziś utarczka w tramwaju, jutro artykuł w gazecie, pojutrze wybita szyba. Wszystkie te rzeczy wydają się zwyczajne, niepowiązane, błahe. Potem, jednego ranka, czujesz, że nie masz czym oddychać”.
Jacques Chaessex w swojej książce wrócił do wydarzeń, o których nikt nie chce już pamiętać. Liczył na rozliczenie, na pogodzenie się z własną przeszłością, z częścią jakże niechlubnej historii niewielkiego miasta Payerne. Jak się okazało, zamiast refleksji i żalu autor spotkał się z oskarżeniami i agresją pod swoim adresem. Nie wracaj do tego, nie przypominaj, nikt tego nie potrzebuje. Z cieni zapomnienia wychodzą dawne demony i tylko pamięć może pomóc nam je rozpoznać, kiedy znów się pojawią, kiedy znów się pojawiają.
niehalo
"Żyda dla przykładu” do kupienia na Bonito
Książka bierze udział w wyzwaniach:
Przeczytam 120 książek w 2022 roku – 116/120; Mierzę dla siebie – 0,6 cm; 70 stron; Wielkobukowe bingo – książka z historią w tle, świeżynka, reportaż; Wielkobukowe minibingo – świeżynka, książka poniżej 300 stron; Wielkobukowe okładkowe bingo – na okładce miasto; Wielkobukowe alfabetyczne bingo - Ż
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz