Durrellowie z Korfu - Michael Haag

Michael Haag

Durrellowie z Korfu

Durrells of Corfu

Przekład - Berenika Anna Janczarska

Oficyna Literacka Noir sur Blanc

ISBN 978-83-65613-98-1

Wyobraźcie sobie, że macie zamiar jechać z rodziną na wakacje. Każdy chce jechać gdzie indziej, a najlepiej z dala od reszty, bo przecież ile można na siebie patrzeć. Dzieciaki wolą spędzać czas ze znajomymi niż z rodzicami, zamiast wakacji wychodzi tylko awantura i wszyscy są pokłóceni.

Teraz wakacje zamieńcie na przeprowadzkę w miejsce oddalone od znanego środowiska o tysiąc kilometrów z okładem, otoczone wodami Morza Śródziemnego. Czy taki pomysł może w ogóle skończyć się powodzeniem?

Gdyby Durrellowie z Korfu opowiadali fikcyjną historię o fikcyjnych postaciach to prawdopodobnie powstałaby powieść nietrzymająca się kupy, w którą mógłby uwierzyć tylko naiwny czytelnik. Jednakże książka Michaela Haaga, znanego i cenionego brytyjskiego historyka, autora chociażby pozycji poświęconym historii templariuszy, stanowi nadzwyczaj ciekawe spojrzenie na niezwykłą rodzinę Durrellów.

Durrellowie są rozpoznawalni w świecie przede wszystkim za sprawą dwójki męskich przedstawicieli rodziny, Lawrence’a oraz Geralda. Ten drugi zasłynął jako zoolog i propagator przyrody, a także pisarz; jego wspomnieniowa książka zatytułowana Moja rodzina i inne zwierzęta stała się nie tylko bestsellerem, ale dzięki niej rodzina Durrellów trafiła pod strzechy Brytyjczyków, a później czytelników także z innych krajów. W drugiej połowie lat 80-tych ubiegłego stulecia BBC nakręciła serial na jej podstawie, a w dwadzieścia lat później ta sama stacja przypomniała historię spisaną przez Geralda w nowej odsłonie. Drugi z braci, Lawrence, jest bez wahania wymieniany jako jeden z tych wielkich pisarzy XX wieku, który mimo ogromnego wpływu na literaturę i kulturę w ogóle, nie otrzymał Nagrody Nobla. Zdaniem wielu zasłużył sobie na to wyróżnienie choćby arcydzielnym Kwartetem aleksandryjskim. Choć Lawrence i Gerald są najbardziej rozpoznawalnymi członkami rodziny Durrellów, to bynajmniej reszta nie wygląda na ich tle blado, o czym możemy się dowiedzieć z książki Haaga.

Rozpoczynamy zgodnie z chronologią. Mamy początek XX wieku, a tłem wydarzeń są skolonizowane przez Brytyjczyków Indie. Luisa Durrell, z domu Dixie wychodzi za mąż za Lawrence’a Samuela Durrella, młodego i ambitnego inżyniera. Oboje urodzili się na subkontynencie, a Anglia wydaje się miejscem dalekim i obcym. Wszystkie dzieci Durrellów (aż piątka!) przyszły na świat w Indiach i to właśnie smaki, zapachy i kultura tej części świata ukształtowały dzieci Luisy i Lawrence’a. Indie naznaczyły także życie Luisy dwiema największymi tragediami; jedno z dzieci umarło na dyfteryt, a w późniejszym czasie choroba (prawdopodobnie rak mózgu) zabrał jej ukochanego i ojca dzieci, Laurence’a Samuela. Po jego śmierci w roku 1928 rodzina przenosi się do Anglii, która okazuje się niegościnna dla swoich zamorskich dzieci. Klimat nie służył rodzinie, tak samo jak bardzo sztywny system nauczania; poczciwa Anglia okazuje się miejscem ciasnym, zimnym i pełnym duchów. W połowie lat 30. Larry (czyli Lawrence, przyszły autor Kwartetu aleksandryjskiego) wpadł na szalony pomysł, by rodzina uciekła na grecką wyspę Korfu. Jak się okazało, była to najlepsza rzecz, jaką mogli zrobić. Ich czteroletni pobyt na wyspie stał się powrotem do utraconego raju, który pozostawili w Indiach.

Książka Haaga ma wiele zalet, warto wymienić choćby sprawne prowadzenie historii i przedstawienie informacji i materiałów, które wcześniej nie ujrzały światła dziennego. Było to możliwe dzięki bliskim kontaktom historyka z rodziną Durrellów. Haag podcina wybujałe krzewy opowieści członków rodziny, które zaciemniały tylko rzeczywisty obraz niektórych wydarzeń. Sporo uwagi autor poświęcił osobie Luisy, która w książce zostaje przedstawiona jako wielowymiarowa postać z wieloma problemami wewnętrznymi. Kolejnym plusem Durrellów z Korfu jest spora ilość zdjęć i ilustracji, pochodzących z prywatnego archiwum Geralda (Gerry’ego) Durrella, dopełniające historię rodziny.

Niezwykła opowieść brytyjskiej rodziny, urodzonej w całości w Indiach, traktującej Anglię trochę jak zło konieczne, ale także jako dom, która stworzyła swój azyl na wyspie pośrodku Morza Śródziemnego. Durrellowie z Korfu są książką opowiadającą o sile więzi rodzinnych, przezwyciężaniu przeciwności losu i próbach znalezienia na świecie miejsca będącego namiastką utraconego raju. Trudno mi tej książki nie polecić, zwłaszcza w tak zimne i nieprzyjemne dni. Lektura tej pozycji jest nadzwyczaj orzeźwiająca, aż czuć ciepły powiew południowych stron. Mówi się, że najlepsze historie pisze życie, w przypadku Durrellów tak właśnie było, przekonajcie się sami.

Recenzja powstała we współpracy z Oficyną Literacką Noir sur Blanc

Książka bierze udział w wyzwaniach:

Akcja 100 książek w 2018 roku – 114/100, Czytelnicze igrzyska, Dziecięce poczytania, Olimpiada czytelnicza – 224 stron, Pod hasłem, Przeczytam 52 książki w 2018 roku – 114/52, Przeczytam tyle, ile mam wzrostu – 1,7 = 4,5, W 200 książek dookoła świata – Wielka Brytania, Wyzwanie Czytamy nowości, Wyzwanie czytelnicze Wiedźmy – miejsce, osoba