Fonos. Zbrodnia po grecku
Antologia opowiadań kryminalnych
Przekład zbiorowy
Książkowe Klimaty
ISBN 978-83-66505-31-5
Lubicie czytać kryminały? Mnie w pewnym momencie się przejadły, po latach zaczytywania się historiami o Herkulesie Poirocie, po wszystkich Larssonach, Lehane’ach i wielu innych po prostu znudziłem się już intrygami w literaturze, zacząłem szukać czegoś innego. Czytając słynny esej Rogera Calloisa o powieści kryminalnej, zrozumiałem, jakiego schematu używa się przy ich pisaniu, a rozgryzienie, kto jest winny, przestało być dla mnie rozrywką. Dzisiaj schematy są jednak często jedynie punktem wyjścia dla opowieści, zbiorem prawideł, z którymi można, a nawet trzeba się zabawić lub też należy wykorzystać do powiedzenia czegoś więcej. W wydanej niedawno antologii opowiadań Fonos. Zbrodnia po grecku możemy doświadczyć chyba pełni możliwości, jakie dać może kryminał jako gatunek, od typowych historii detektywistycznych, przez literacką zabawę, po próby rozliczenia się z przeszłością.
Fonos są to pojawiające się w greckiej mitologii dzieci bogini Eris, duchy zadawania śmierci poza walką, bitwą, czyli duchami morderstwa. I, oczywiście, zapach krwi unosi się nad wszystkimi opowiadaniami w zbiorze. Na trzynaście historii zdecydowana większość to teksty względnie nowe, napisane przez twórców nadal żyjących; tylko dwie opowieści można by zaliczyć już do klasyki. Choć kolejne teksty różnią się od siebie znacznie, czy to pod względem języka, czy też tematyki lub stylu, to w każdym wyczuwałem charakterystyczny, śródziemnomorski klimat. Greckość opowiadań nie przypomina jednak tej, która uderza w nas z amerykańskich filmów dziejących się w Grecji lub powieści zagranicznych autorów - greckość w antologii nie jest sztucznie wykreowana, nie opiera się jedynie na kilku nośnych, ogólnie rozpoznawalnych symbolach, lecz opiera się na tym, co realne.
W Posłowiu Ewa Róża Janion wyjaśnia wiele zawiłości, które dla nieobeznanego w greckiej współczesnej historii i kulturze czytelnikowi (czyli choćby dla mnie) mogłyby się okazać nieczytelne. Zapoznanie się z tym tekstem daje zatem pełniejsze spojrzenie na same opowiadania, możliwość lepszego ich zrozumienia. Autorka zwraca uwagę na motyw rodziny przewijający się niemal w każdej z wybranych do antologii opowieści. O tym, że rodzina to twór zazwyczaj nieszczęśliwy i do nieszczęść prowadzący, wiadomo nie od dziś - nie inaczej wygląda to w Zbrodni po grecku. Gładko moglibyśmy przejść do traktowania kobiet w społeczności i wtedy dopiero możemy mówić o prawdziwej zbrodni, która jest uświęcona tradycją i wdrażana systemowo. Fonos daje czytelnikowi szansę głębszego zanurzenia się w Grecji, zobaczenia, co kryje się za oliwkami, fetą i uzo.
A teraz trochę o opowiadaniach, które zrobiły na mnie największe wrażenie. Pod względem tematyki wstrząsnęły mną teksty Dimostenisa Papamarkosa Do t’ a pres kotssidete oraz Andonisa Jeoriju Krzyż. Choć stylistycznie zupełnie różnie, obie opowieści dotykają tych nadal bolesnych miejsc greckiej historii, które próbuje się zasłonić, by o bólu zapomnieć. Przedstawione w nich postaci dają zupełnie niespodziewane spojrzenie na Grecję i jej przeszłość, a opisane obrazy zostają w głowie na długo. Z drugiej strony znajdziemy w antologii sporo dużo lżejszych tekstów, które stanowią literacką zabawę z gatunkiem, jak w opowiadaniu Petrosa Markarisa Frappé. Urzekająca wydała mi się opowieść Dimitriosa Chadzisa Detektyw, należąca już do klasyki, ponieważ znajduję w niej smutek i piękno, których nie spodziewałem się spotkać. Zaczynają się wakacje, więc i lektury bardziej wakacyjne powinny się pojawić - polecam Wam, by wśród nich znalazła się Zbrodnia po grecku, nie będziecie zawiedzeni.
niehalo
Dziękuję
Książka bierze udział w wyzwaniach:
Przeczytam 120 książek w 2022 roku - 55/120; Mini czelendż kryminalny; Wielkobukowe bingo – świeżynka, kryminał; Wielkobukowe minibingo – świeżynka, kryminał, książka poniżej 300 stron; Wielkobukowe okładkowe bingo – książka z niebieską okładką, okładka z samym tekstem, książka z minimalistyczną okładką; Wielkobukowe alfabetyczne bingo - F
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz