Kwiaty zimnej wiosny - Katarzyna Hewa

 

Katarzyna Hewa

Kwiaty zimnej wiosny

Wydawnictwo Replika

ISBN 978-83-68364-56-9

Czy kobieta, której życie zostało zaplanowane przez innych,  odnajdzie drogę do własnej tożsamości? I czy miłość może przetrwać w świecie,  który ją odrzuca?

Kwiaty zimnej wiosny to powieść historyczno-obyczajowa i debiut literacki Katarzyny Hewy. Jest to również moje pierwsze spotkanie czytelnicze z tą przesympatyczną pisarką, którą miałam okazję poznać na Targach Książki w Krakowie. 

Książka przenosi nas na początek XIX wieku do Imperium Rosyjskiego.  Zderzamy się ze światem, w którym rządzą surowe obyczaje, społeczna hierarchia a pozycja kobiet jest, delikatnie mówiąc,  mocno ograniczona.

Tło historyczne (przygotowania do zamachu stanu dekabrystów) jest spójne z fabułą i nie dominuje nad opowieścią. A otrzymujemy historię Luizy, która po ślubie musi walczyć o przetrwanie. Luiza to kobieta niezwykła; jej heterochromia sprawia, że od najmłodszych lat jest obiektem lęku i pogardy; przez męża postrzegana jako ciężar i upokorzenie. Z czasem oboje przechodzą przemianę – ona hartuje charakter a on zaczyna odkrywać w niej człowieka, nie towar.

Katarzyna Hewa posługuje się  językiem plastycznym i eleganckim, ale utrzymanym w realizmie historycznym,  z dużą dbałością o szczegóły.  Opisy przyrody, wnętrz, zwyczajów czy strojów pozwalają poczuć się jakbyśmy przenieśli się do poznawanej epoki.  Klimat i atmosfera powieści oddane zostały realistycznie i wyraziście. Dominuje ton melancholii podkreślany opisami krajobrazu i surowej przyrody. Dialogi pełne są niedopowiedzeń odzwierciedlając świat emocji bohaterów. Autorka wykorzystuje kilka perspektyw narracyjnych, co daje szeroki wgląd na wydarzenia.

Czy godność może przetrwać tam, gdzie człowiek jest traktowany jak przedmiot? To pytanie zdaje się wybrzmiewać z ogromną siłą w Kwiatach zimnej wiosny - powieści, która ukazuje dramat jednostki wtłoczonej w konstrukcje społeczne pozbawiające ją prawa do decydowania o własnym życiu.

Katarzyna Hewa przedstawia świat surowy, patriarchalny i nieczuły, w którym kobieta jest przede wszystkim elementem transakcji, częścią rodzinnych interesów i zwyczajowych norm. Już sam fakt sprzedaży Luizy przez ojca za wozy zboża pokazuje jej pozycję społeczną, nie jest postrzegana jako córka, osoba czy partnerka, ale jako waluta wymienialna, której wartość definiują mężczyzn. 

W takim środowisku przemoc - fizyczna,  psychiczna, symboliczna - staje się językiem codzienności.  Nie tylko Michaił, ale i reszta świata,  w którym  dorasta Luiza, funkcjonuje w ramach systemu, który normalizuje poniżanie kobiet. Hewa jednak nie zamyka swojej bohaterki w roli ofiary losu. Pokazuje, że godność jest wewnętrzną siłą, którą odkrywamy mimo ran i odrzucenia. Luiza,  choć krucha stopniowo uczy się mówić “nie” - poprzez codzienne akty wewnętrznego oporu.

Drugim istotnym problemem powieści jest dziedziczenie przemocy. Michaił to postać wielowymiarowa a jego okrucieństwo wyrasta z kultury, w której został wychowany. Hewa pokazuje, że przemoc nie jest naturalnym stanem, lecz skutkiem społecznego uczenia. Dlatego tak ważna jest przemiana mężczyzny i dowodzi, że nawet w najbardziej skostniałych strukturach jest możliwa zmiana.

Według mnie Katarzyna Hewa stawia również pytanie o nadzieję.  Czy możliwe jest odrodzenie tam, gdzie wszystko jest zimne - normy społeczne, przestrzeń, relacje? Tytułowe kwiaty stają się metaforą odpowiedzi - tak, ale to będzie trudne i kruche.

Debiutancka powieść Hewy jest więc nie tyle opowieścią o miłości, ile o prawie do bycia człowiekiem.  O godności,  którą można odebrać,  ale którą można również odzyskać - czasem dzięki spotkaniu z drugim człowiekiem,  czasem dzięki cichej decyzji, by nie dać się złamać.

Zdecydowanie jest to debiut intrygujący, poruszający, zachwycający umiejętnym prowadzeniem narracji i z bardzo uniwersalną historią.

monweg

W ramach wyzwań: Przeczytam 120 książek w 2025 roku – 121/120; Przeczytam tyle, ile mam wzrostu – 2,5 cm; 330 stron; Wielkobukowe bingo dla wyjadaczy – czas akcji przed I wojną światową

Kwiaty zimnej wiosny - Katarzyna Hewa do kupienia na Bonito